«Ιστορική Καμπή: Τα Φωτοβολταϊκά Κερδίζουν τη Μάχη κατά του Λιγνίτη και του Φυσικού Αερίου στην Ευρωπαϊκή Ηλεκτροπαραγωγή»

Σε μια σημαντική εξέλιξη για την ηλεκτροπαραγωγή στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τα φωτοβολταϊκά κατάφεραν να ξεπεράσουν για πρώτη φορά τη συμβολή του λιγνίτη και του φυσικού αερίου το 2024. Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση της δεξαμενής σκέψης Ember, τα φωτοβολταϊκά παρήγαγαν το **11%** της ηλεκτρικής ενέργειας στην Ε.Ε., σε σύγκριση με το **10%** που προήλθε από τα εργοστάσια λιγνίτη.

Η έκθεση της Ember αναδεικνύει τη συνεχιζόμενη μείωση των ορυκτών καυσίμων στην ενεργειακή μίξη της Ε.Ε., η οποία κατέληξε στο **16%** το 2024. Αυτή είναι η πέμπτη συνεχή χρονιά που παρατηρείται μείωση των ποσοστών αυτών, επισημαίνοντας μια σαφή τάση προς την καθαρή ενέργεια.

Η Beatrice Petrovich, μία εκ των συντακτών της έκθεσης, δήλωσε: «Είναι ορόσημο. Ο λιγνίτης είναι ο παλαιότερος αλλά και ο πιο “βρώμικος” τρόπος παραγωγής ενέργειας. Τα φωτοβολταϊκά είναι το ανερχόμενο αστέρι». Αυτό αποδεικνύει πόσο σημαντική είναι η μετάβαση προς καθαρές πηγές ενέργειας στην Ευρώπη.

Η European Electricity Review 2024 παρέχει μια κομβική εικόνα του ηλεκτρικού συστήματος της ΕΕ, αναλύοντας τη ζήτηση και παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας για όλο το έτος. Σημαντική είναι η παρατήρηση ότι η ηλιακή παραγωγή ξεπέρασε τον άνθρακα για πρώτη φορά και η αιολική ενέργεια (17%) υπερτερεί του φυσικού αερίου (16%) για δεύτερη συνεχή χρονιά.

Η χρήση λιγνίτη, που είχε κορυφωθεί το 2007, έχει μειωθεί σχεδόν κατά 50%. Ο λιγνίτης, γνωστός για την υψηλή εκπομπή ρύπων, πλέον δεν διαδραματίζει κεντρικό ρόλο στην ηλεκτροπαραγωγή, καθώς η Ε.Ε. στρέφεται σε πιο καθαρές ενέργειες.

Οι ανανεώσιμες πηγές ηλεκτρικής ενέργειας, όπως η ηλιακή και η αιολική, μαζί με την υδροηλεκτρική και πυρηνική ενέργεια, αντιπροσωπεύουν το **29%** της παραγωγής στην Ε.Ε. Το 2024 συνεχίστηκε η αναβίωση των υδροηλεκτρικών και πυρηνικών μονάδων, υποδεικνύοντας μια σταδιακή ανάκαμψη.

Η ταχεία άνοδος της ηλιακής ενέργειας είναι αποτέλεσμα των ρεκόρ εγγραφών νέων πάνελ, παρά τις μειωμένες ώρες ηλιοφάνειας σε σύγκριση με το 2023. Αυτή η εξέλιξη δείχνει τη σταθερή διάθεση των Ευρωπαίων για επένδυση σε καθαρές τεχνολογίες.

Σύμφωνα με την έκθεση, η χρήση λιγνίτη μειώθηκε το 2024 σε 16 από τις 17 ευρωπαϊκές χώρες που συνεχίζουν να το αξιοποιούν. Σημαντικές χώρες όπως η Γερμανία και η Πολωνία διαπιστώνουν μια μετάβαση σε πιο καθαρές μορφές ενέργειας, με μείωση κατά **17%** και **8%** αντίστοιχα στο μερίδιο λιγνίτη.

Παρατηρείται μια **δομική συρρίκνωση** στη χρήση φυσικού αερίου, που καταγράφεται σε 14 από τις 26 χώρες που το χρησιμοποιούν για ηλεκτροπαραγωγή. Αυτό αποδεικνύει τη στροφή των χωρών προς τις ανανεώσιμες πηγές.

Αξιοσημείωτο είναι ότι οι αλλαγές στην ενεργειακή πολιτική καταγράφηκαν παρά την ήπια αύξηση της συνολικής ενεργειακής ζήτησης το 2024, μετά από δύο χρόνια δύσκολων συνθηκών λόγω της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία.

Ο Gregory Nemet, ερευνητής ενέργειας στο University of Wisconsin-Madison, σημειώνει ότι ενώ η ηλιακή και η αιολική ενέργεια συνεχίζουν να αυξάνονται στην Ευρώπη, ο λιγνίτης και το φυσικό αέριο παραμένουν σε αύξηση σε άλλες περιοχές του κόσμου, όπως η Κίνα και οι Η.Π.Α.

Η Ember τονίζει ότι η Ε.Ε. βρίσκεται σε καλό δρόμο για την επίτευξη του στόχου των **400 GW** εγκατεστημένης ηλιακής ενέργειας μέχρι το 2025. Επίσης, ο στόχος των **750 GW** μέχρι το τέλος της δεκαετίας φαίνεται να είναι εφικτός, εφόσον συνεχιστεί αυτή η τάση.

Η εκθεση της Ember καταδεικνύει μια θετική τάση στην ηλεκτροπαραγωγή της Ε.Ε., καθώς τα φωτοβολταϊκά και οι άλλες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας αποκτούν ολοένα και μεγαλύτερο μερίδιο. Αυτή η στροφή ενισχύει τους στόχους βιωσιμότητας και καθαρότητας στην ηλεκτροπαραγωγή, οδηγώντας την Ευρώπη σε έναν πιο πράσινο και βιώσιμο ενεργειακό μέλλον.